فراموش می‌کنید کلیدتان را کجا گذاشته‌اید. موقع کار یا درس‌خواندن می‌بینید که ناخودآگاه سر از تلگرام در‌آورده‌اید. یا مثلا وقتی کسی با شما صحبت می‌کند در خیالات خودتان غرق می‌شوید. عیبی ندارد؛ بعضی از این‌ها طبیعی است. فشار زندگی گاهی اوقات ما را کلافه می‌کند.
بعضی از افراد، مبتلا به اختلال بیش‌فعالی کم‌تمرکزی (ADHD) هستند که نوع حادی از نداشتن تمرکز است و موجب لطمات جدی و ناتوانی آن افراد می‌شود. دکتر تیموتی ویلنس(Timothy Wilens) از دانشگاه هاروارد می‌گوید بخشی عظیم از بیمارانی که مبتلا به این اختلال هستند را در سن حدودا 38 سالگی شناسایی می‌کنیم و این همان سنی است که معمولا افراد چند‌شغله می‌شوند و وظایف شغلی و خانوادگی متعددی را هم‌زمان برعهده می‌گیرند.
جای نگرانی نیست. ده‌ها دلیل برای حواس‌پرتی و عدم‌تمرکز وجود دارد و هر کسی که قرارش را فراموش می‌کند یا سرکلاس در فکر جدول رده‌بندی لالیگاست، مبتلا به ADHD نیست. اما باز هم مشکلی محسوب می‌شود که باید آن را رفع کنیم تا به عملکرد بهتری دست یابیم. پس اگر کم یا بیش با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنید با رعایت نکات زیر تمرکز خود را افزایش دهید.
تکنولوژی را مهار کنید
کامپیوتر شما، گوشی هوشمندتان، تبلت‌تان و هر چیزی که از این قبیل دارید، بر سر جلب توجه شما با هم رقابت دارند. پس تعجبی ندارد که گاهی اوقات حواسمان را پرت می‌کنند. مغز ما می‌تواند در نقش یک منشی زبردست وظایف و زمان را برایمان مدیریت کند. اما صبر خانم منشی حدی دارد! وقتی شما چند کار را هم‌زمان انجام می‌دهید، تمرکز داشتن روی تک تک کارها بسیار دشوار می‌شود و دقت لازم را ندارید. کسب مهارت‌های برنامه‌ریزی مانند فهرست‌کردن کارهایی که باید انجام دهید و پیروی از جدول زمان‌بندی روزانه، به کاهش این مشکلات کمک می‌کند. در برنامه روزانه‌تان دسترسی به تلویزیون و اینترنت را به بازه‌های زمانی خاص محدود کنید. یعنی زمان‌هایی که فعالیت شغلی، درسی یا فعالیت اجتماعی خاصی را دنبال نمی‌کنید. این کار را می‌توان به صورت جمعی انجام داد. مثلا می‌توانید در خانه قوانینی وضع کنید که استفاده از تکنولوژی را بعد از صرف شام و قبل از خوابیدن ممنوع کند.
خوب بخوابید
اگر خواب کافی و مناسب شبانه نداشته‌باشید، روز بعد به احتمال زیاد، آشفته، زودرنج و فاقد تمرکز لازم خواهید بود. وقتی از خواب کافی و مناسب صحبت می‌کنیم منظورمان چیزی بین هفت تا هشت ساعت خواب یک‌پارچه شبانه است. برای خوابیدن برنامه منظمی داشته‌باشید و شب‌ها سر ساعت معینی سر بر بالین گذارید.
کارتان را دوست بدارید
رضایت شغلی فاکتور مهمی در حفظ تمرکز است. البته برای هر کسی ممکن است پیش بیاید که در مقطعی دچار سرخوردگی و عدم رضایت شود. مثلا مشتری خاصی را از دست بدهد یا در ارزش‌یابی ماهیانه نمره خوبی کسب نکند. محیط های کاری بی‌سر‌وسامان و پروژه‌هایی که به مشکل برمی‌خورند هم شامل می‌شوند. در چنین اوضاعی طبیعی است که تمرکز لازم برای کار کردن را نداشته باشید. اگر به کارتان عشق بورزید در شما انگیزه کافی ایجاد می‌کند و کمکتان می‌کند از این موانع عبور کنید. اما اگر علاقه کافی ندارید و نمی‌توانید بر سختی‌های محیط کار فائق آیید، به فکر کار دیگری باشید؛ زیرا در این وضعیت تمرکز کافی نخواهید داشت و احتمال موفقیت‌تان کم است. اما کار کردن در جایی که علاقه دارید، ولو برخلاف سلیقه دیگران باشد، برای شما تمرکز و انگیزه بالایی در پی دارد. موارد گفته شده برای درس و رشته تحصیلی هم صدق می‌کند.
استرس را از خود دور کنید
استرس تمرکز را از بین می‌برد. استرس مراکز شناختی مغز ما را به چالش می‌کشد و از آنجا که این مراکز مسئولیت افکار آنی ما را برعهده دارند، استرس و عصبانی‌شدن تمرکز را از ما می‌گیرد.
از مراقبه (مدیتیشن) غافل نشوید. مراقبه و ریلکسیشن با کاهش استرس به ما کمک می‌کنند بهتر تمرکز کنیم. پژوهشگران دانشگاه ویسکانسین-مدیسون پی‌برده‌اند که تکنیک‌های تمدد‌اعصاب (Relaxation) انسان را در برابر عوامل پرتی حواس مقاوم می‌کند.
ورزش کنید
ضرب المثلی قدیمی می گوید:” همه راه‌ها به رم ختم می‌شود “. در مباحث مربوط به سلامت جسم و روان، ورزش نقش رم را برعهده دارد. برطبق شواهد موجود، فعالیت ورزشی منظم، ذهن را هشیار نگه می‌دارد و ظرفیت حافظه و یادگیری را افزایش می‌دهد. برای مبتلایان به ADHD قضیه خیلی جدی‌تر است. دکتر ویلنس می‌گوید آن دسته از مبتلایان به این بیماری که ورزش را در دستور کارشان قرار دادند، در میزان توجه و تمرکزشان، بهبود چشم‌گیری مشاهده شده‌است. فعالیت ورزشی تا سرحد تعریق، انرژی‌های اضافی شما را که موجب بی‌قراری است، می‌سوزاند و می‌تواند کیفیت خواب شبانه‌تان را افزایش دهد. پس تمرکز را هم به انگیزه‌های ورزش‌کردن اضافه کنید و اگر هنوز شروع نکرده اید، هرچه سریع‌تر دست‌به‌کار شوید.
