چرا پاییز محبوبترین فصل سال است؟
شاید دلکندن از تابستان با همهی جذابیتهایش باید سخت میبود. اما چیزی که این دل کندن را بسیار راحت میکند، رسیدن پاییز است. فصلی که تقریبا اکثر مردم به اتفاق معتقدند بهترین فصل سال است، چرا که ارتباط حسی عمیقی با آن برقرار میکنند؛ حتی عمیقتر از بهار! پاییز سرشار از رنگ و طعم و احساس است و اگر نبود اینگونه راه به دل شاعران باز نمیکرد:
پاییز میرسد که مرا مبتلا کند با رنگهای تازه مرا آشنا کند
پاییز میرسد که همانند سال پیش خود را دوباره در دل قالیچه جا کند
و حالا که صحبت از رنگ شد، بهتر است مرور ویژگیهای بینظیر پاییز را با رنگهای دلانگیز آن شروع کنیم.
رنگهای پاییز
رنگها احتمالا برجستهترین دلیل محبوبیت پاییز هستند. زرد، نارنجی، قرمز و رنگهایی از این طیف، در برگهای خشکیده و میوههای خاص این فصل به وفور مشاهده میشوند. در فصل بهار، طبیعت معمولا یکدست سبز میشود و گاهی در آن میان شکوفههایی به رنگ سفید یا صورتی خودنمایی میکنند. اما در پاییز هر درخت رنگ خاص خودش را دارد و حتی تنوع رنگ در هر درخت از برگی به برگ دیگر مشاهده میشود. حضور این رنگها در کنار سبزی چمن و درختان همیشه سبز، تقریبا کاملترین جشنوارهی رنگ طبیعت را به وجود آوردهاند. این زیبایی تنها محدود به شاخهی درختان نمیشود، بلکه فرو افتادن برگهای خوشرنگ، اغلب اوقات کفپوش طبیعی بسیار زیبایی بر سطح زمین پهن میکند. کفپوشی که دوست داریم روی آن دراز بکشیم، دستها را به دو طرف باز کنیم و یک نفر در این حالت از ما عکس بگیرد. شاید به خاطر همین رنگهاست که آمار عکس و سلفی در پاییز به شدت بالا میرود.
طعمهای پاییز
طعم گس خرمالو. این نامی است که داستاننویس ایرانی، زویا پیرزاد بر یکی از کتابهای خود گذاشتهاست و نشان میدهد که نه فقط رنگها، بلکه طعمهای پاییزی هم برای اهل ذوق و ادب جذاب هستند. از خرمالو با طعم یگانهاش گرفته تا انار که به قول شاعر هم ترش و شیرین و هم آبدار است.
به طعمهای خاص پاییز، نارنج، کیوی و کدوتنبل را هم اضافه کنید. در ایران کمتر، اما برای مردم سایر نقاط جهان، پاییز مزهی شیرین کدوتنبل میدهد؛ چون با این میوهی دوستداشتنی سوپ، کیک و سایر غذاها را خوشطعم میکنند. کدوتنبل در فرهنگ آمریکایی کاربرد فرهنگی و تفریحی نیز دارد. هر سال در اواسط پاییز جشن هالووین برگزار میشود. در این جشن با کندهکاری بر روی پوست این کدو، چیزهای وحشتناکی درست میکنند و یکدیگر را میترسانند!
هوای خنک
از دیگر ویژگیهای پاییز که راه به مضامین شاعرانه باز کرده، خنکای ملایم و مطبوع این فصل است:
خیزید و خز آرید که هنگام خزان است
باد خنک از جانب خوارزم وزان است
و چه کسی است که از هوای نسبتا خنک و نه خیلی سرد گریزان باشد؟ باد خنک، هوای ابری، رعد و برق و گاهی بارش باران پاییزی. این سرمای ملایم همان چیزی است که افراد خوشلباس تمام مدت سال انتظارش را میکشند. لباسهای پاییزی آنقدر متنوع و زیبا هستند که به خصوص خانمها را هنگام انتخاب سردرگم میکنند. انواع جین، کتها و پالتوهای پاییزه، بارانیها، بوت و نیمبوت، شال و شالگردن و … .
آتش
از مزایای آن هوای اندک سرد، محافل گرمی است که گاهی دور یک آتش کوچک تشکیل میشود. خواه یک خلوت دونفرهی آرام باشد یا گروهی پر هیاهو از دوستان صمیمی.
گشت و گذار شبانه
پاییز و زمستان بلندترین شبهای سال را دارند و فرصت بیشتری برای شبگردی در اختیارمان میگذارند. بر خلاف زمستان که اغلب با سوز و سرمایش اجازهی این شبگردیها را نمیدهد، پاییز برای این منظور کاملا ایدهآل است. بازار پر رونق شبانه، چراغهایی که هر روز زودتر از روز قبل روشن میشوند، مردمی که با تیپهای پاییزه زیر نور این چراغها قدم میزنند و کاسهی آش یا نوشیدنی داغی که در این هوا به شدت میچسبد.
مکانهای تفریحی خلوت
از آتشهای فصل پاییز گفتیم. ساحل دریا (که دیگر مانند تابستان شلوغ نیست)، در شبهای بلند پاییز بهترین مکان برای افروختن آتش است. نه تنها دریا که هر مکان تفریحی و توریستی دیگری را در این فصل راحتتر، ارزانتر و در آرامش بیشتری میتوانید سیاحت کنید. مثلا شهر شیراز در این فصل بسیار خلوتتر و ارزانتر از فصل بهار است. همچنین درختان نارنجش به بار نشستهاند که از جلوههای پاییزی این شهر زیبا است.
شب یلدا
بر خلاف بهار، جشن زیبای فصل پاییز در انتهای آن واقع شده است. جشنی ساده و بیتکلف با میوههای رنگارنگی که خلاصهی پاییزاند. محفلی گرم در شبی سرد و حسن ختامی بر محبوبترین فصل سال. پاییز تنها فصلی است که برایش مراسم تودیع میگیرند و همین کافی است که آن را محبوبترین فصل سال بدانیم.
پ.ن: شعر آشنایی که در بند اول این نوشته آمده است (پاییز میرسد که مرا مبتلا کند) سرودهی شاعر جوان کشورمان علیرضا بدیع است و احتمالا تا کنون آن را با صدای گرم حجت اشرفزاده شنیدهاید. شعر دیگری که در این متن به کار بردهایم (خیزید و خزآرید…) بیت آغازین مسمط معروف منوچهری دامغانی (شاعر سده پنجم هجری) در وصف پاییز است.