با این همه خاصیت و فایدهی شناخته شده، دیگر نمیتوان هندوانه را سربسته و ناشناس نامید.
حدود ۹۰ درصد وزن هندوانه از آب تشکیل شدهاست. اما اگر بدانید آن ده درصد باقیمانده از چه مواد ارزشمندی تشکیل شده، هرگز به چشم یک میوهی آبکی به آن نگاه نمیکنید. آن ده درصد باقیمانده از فیبر، انواع ویتامینها، آنتیاکسیدانها و موادی مانند کلسیم و پتاسیم تشکیل شدهاست که همه برای بدن انسان مفید و ضروری هستند. با این حال چون قصد داریم از هندوانه دفاعی همه جانبه کنیم، تعریف و تمجید از آن را از همان 90 درصد آب شروع میکنیم:
کمک به هیدراته ماندن بدن
برای هیدراته ماندن بدن لازم است که مرتبا آب بنوشید. نه فقط زمانی که احساس تشنگی بروز میکند، که در آن صورت یعنی شما در آبرسانی به بدنتان کوتاهی کردهاید و آژیر خطر به صدا درآمدهاست. بلکه در زمانهایی که سیرآب هستید هم لازم است مرتبا آب بنوشید. معمولا توصیه میکنند روزی هشت لیوان آب بخورید. بارها تصمیم گرفتهایم که هر روز این هشت لیوان را بنوشیم. اما در لیوان دوم یا سوم ماندهایم. چرا؟ چون نوشیدن آب خالی هیچ لطف و جذابیتی ندارد. از طرفی نوشیدنیهایی چون چای و قهوه هم جای آب را نمیگیرند و مصرف زیاد آنها مضرات خاص خودشان را دارد. پس چه کار کنیم؟ اینجاست که میوهها و آبمیوهها وارد عمل میشوند. لذت خوردن هندوانه شما را وا میدارد تا به طور نامحسوس آب بنوشید. اگر قاچ هندوانهای که میخورید تقریبا حجمی معادل یک لیوان داشتهباشد، یعنی شما تقریبا یک لیوان آب نوشیدهاید. آب هندوانه نیز همین نقش را ایفا میکند. خوشطعم و تحریککننده است و شما را به نوشیدن هرچه بیشتر آب وا میدارد تا بدنتان هیدراته بماند.
ارزش غذایی بالا
هندوانه میوهی شیرینی است. لذت نوشیدن یک لیوان آب هندوانه کمتر از لذت نوشیدن نوشابه نیست، درحالی که کالری کمتری دارد. همچنین هندوانه کاملا خالی از چربی و کلسترول است.
اما فواید اصلی هندوانه در چیزهایی که دارد نهفته است، نه در چیزهایی که ندارد. هندوانه مملو از ویتامین های C ، A و B6 و موادی مانند فیبر، پروتئين، کلسیم، منیزیم و پتاسیم است. یک پیمانه هندوانه (حدود 154 گرم) تقریبا بیست درصد نیاز روزانهی بدن به ویتامینهای A و C را تامین میکند. در میان تمام مواد موجود در هندوانه، چند مادهی خاص حضور دارند که نقشهای خاصی هم ایفا میکنند. یکی از این مواد لیکوپن است که با آن بیشتر آشنا میشویم.
لیکوپن
لیکوپن یک آنتیاکسیدان بسیار قدرتمند است که خواص متعددی دارد. نام لیکوپن معمولا وقتی مطرح میشود که صحبت از گوجهفرنگی و خاصیتهای آن است. زیرا این ماده در گوجهفرنگی به وفور یافت میشود. اما لیکوپن در هندوانه بیشتر از گوجهفرنگی وجود دارد. علاوه بر آن لیکوپن گوجهفرنگی درحالت خام زیاد قابل جذب نیست و نیاز به پختن دارد، ولی لیکوپن هندوانه به راحتی جذب میشود و چنین مشکلی ندارد. لیکوپن عامل وجود رنگ قرمز در این دو میوه و چند میوهی دیگر است. حالا ببینیم فواید لیکوپن چیست.
همانطور که گفتیم، لیکوپن یکی از قویترین آنتیاکسیدانهایی است که در مواد غذایی یافت میشوند. آنتی اکسیدانها در قسمتهای مختلف بدن با آسیبهای وارده به سلولها مقابله میکنند. اول از همه اینکه لیکوپن خواص ضدسرطانی دارد و ریسک ابتلا به چند نوع سرطان را کاهش میدهد. به خصوص سرطانهای دستگاه گوارش که از خطرناک ترین انواع سرطان است.
در مرحلهی بعد، لیکوپن از چند طریق به سلامت قلب کمک میکند. یکی اینکه از سختی و ضخامت دیوارهی سرخرگها پیشگیری میکند. دیگر اینکه کلسترول و فشار خون را کاهش میدهد و مانع آسیب رسیدن به کلسترولهای خوب میشود. به این ترتیب احتمال انسداد رگها و وارد شدن فشار به قلب کاهش مییابد.
لیکوپن برای چشم نیز مفید است و همچنین از پوست در برابر آفتابسوختگی محافظت میکند.
کاهش درد عضلات
یکی دیگر از مواد خاص موجود در هندوانه ال-سیترولین (L-citrulline) نام دارد. این ماده نوعی اسید آمینه است و یکی از مهمترین خواصش کاهش درد ماهیچهها است. خوردن هندوانه و به خصوص نوشیدن آب آن برای ورزشکاران بسیار مفید است، زیرا اولا به تامین آب و هیدراته ماندنشان کمک میکند و ثانیا دردها و گرفتگیهای ناشی از تمرینات سخت را کاهش داده و ریکاوری را راحتتر میکند.
مفید برای پوست و مو
دو ویتامین موجود در هندوانه (A و C)، اتفاقا همان ویتامینهایی هستند که از پوست و موهای ما حفاظت میکنند. ویتامین C به ساخت کولاژن کمک میکند و کولاژن موها را قوی و پوست را انعطافپذیر میسازد.
ویتامین A به تولید و ترمیم سلولهای پوستی کمک میکند. بدون ویتامین A پوست خشک و لایهلایه میشود.
لیکوپن و بتاکاروتن نیز همانطور که گفته شد، پوست را در مقابل آفتابسوختگی حفاظت میکنند.
مفید برای کلیه
هندوانه مقدار زیادی پتاسیم دارد. پتاسیم به شستوشوی کلیه و زدودن سموم از آن کمک میکند. همچنین غلظت اسید اوریک خون را پایین میآورد و خطر پیدایش سنگ کلیه را کاهش میدهد.